Edirne İl Genel Meclisi’nin Kasım ayı birinci toplantısında Şehitlikler ve Şehit Ailelerini Koruma Komisyonu’nun Anıt Süvari Yüzbaşı Şehitliği hakkındaki raporu görüşüldü. Raporu, Komisyon Başkanı Sezgin Gündoğdu Meclis’e sundu.
Gündoğdu, raporda, Edirne’nin Kapıkule yolu üzerinde, Kapıkule Sınır Kapısı’na 2 kilometre uzaklıkta bulunan ve halk arasında ‘İntikam Taşı’ adıyla anılan Anıt Süvari Yüzbaşı Şehitliği’nin tarihçesi ve son durumu hakkında bilgiler verdi. Gündoğdu, sunumu sırasında şehitliğe ait eski ve yeni fotoğrafları da Meclis üyeleri ile paylaştı.
“KAPIKULE YAKINLARINDA PUSUYA DÜŞÜRÜLEREK ŞEHİT EDİLDİ”
Gündoğdu, Edirne’nin Kapıkule yolu üzerinde, Kapıkule Sınır Kapısı’na 2 kilometre uzaklıkta bulunan ve halk arasında ‘İntikam Taşı’ adıyla anılan anıtın Süvari Yüzbaşı Reşit Bey’e ait olduğunu söyleyerek; “Anıt, 1914 yılında şehidin babası Müşir M. Fuat Paşa tarafından yaptırılmıştır. Anıtın, Kapıkule-Edirne asfaltına bakan kuzey tarafında Arap harfleri ile şu mermer kitabe vardır; ‘9 Temmuz 1329. Burada şehid olan Süvari Yüzbaşısı Reşit Bey ruhuna fatiha.’ Bu anıt, Birinci Cihan Savaşı’nda Bulgaristan tarafında kalması nedeniyle Bulgarlar tarafından yıktırılmış, sonra Cumhuriyet döneminde yeniden aynı yere, eskisine göre daha alçak yaptırılarak üzerine Türkçe şu kitabeler konmuştur; Balkan Savaşı’nda Türklerden aldıkları toprakları paylaşamayan Bulgar, Sırp, Karadağ ve Yunanlar birbirleriyle savaşa tutuşurlar. Bu fırsatı değerlendiren Türk ordusu, bir koldan Çatalca, diğer koldan Gelibolu yönünden hücuma geçerek, 23 Temmuz 1913’te Edirne’mizi Bulgarlardan geri alırlar. İşte Süvari Yüzbaşısı Reşit Bey, öncü birliklerin başında düşmanı kovalarken, Kapıkule yakınlarında pusuya düşürülerek şehit edilir. Şehit olduğu yere, anısına bu anıt dikilir. Buna, halk arasında ‘İntikam Taşı’ denmiştir” ifadelerine yer verdi.
“SELİMİYE CAMİİ HÜNKÂR MEZARLIĞI’NA DEFNEDİLDİ”
Reşit Bey’in 1913’te Selimiye Camii Hünkâr Mezarlığı’na defnedildiğini söyleyen Gündoğdu; “Mermerden bir lahit yapıtırılmıştır. Cumhuriyet döneminde lahitin üzerine ay yıldızlı kırmızı bayrağımız işlenmiştir. Anıt, tapunun 9 numaralı paftasında kayıtlıdır. Hazineye ait arazi üzerindedir. Şehbal Dergisi’nin 1329 yılı 83 sayı ve 202’nci sayfasında, ‘Edirne’nin Kurbanı Reşit Bey Abidesi’ başlığı altında, bu anıtın açılışını anlatan şu yazı vardır; Ayândan Fuat Paşa’nın oğlu Reşit Bey’dir. Edirne’nin Bulgarlardan geri alınması için yapılan ileri harekât sırasında Cisr-i Mustafa Paşa yakınında, Ortaviran (Kapıkule) yakınında akın yaparken Bulgarlar tarafından yaralanmış ve düşman kuvvetleri üstün olduğu için sonunda şehit düşmüştü. Bulgarlar, yaralı düşmüş olan Reşit Bey’in burnunu, kulaklarını ve ellerini kesmişler ve o kahramanın hiçbir şekilde elinden bırakmadığı silahını ancak bileklerden kollarını kesmek suretiyle elinden alabilmişlerdir. Sonradan şehidin babası Fuat Paşa, Suriye’den gelen Arap heyetiyle oğlunun şehit mezarında yaptırdığı anıtın açılışında hazır bulunmuştur” sözlerine yer verdi. Gündoğdu, raponunun sonunda Mehmet Emin Yurdakul’un ‘Ya Gazi ol Ya Şehit’ adlı şiirinin bir bölümünü okudu. Gündoğdu’nun sunumunun ardından toplantı sona erdi.
UĞUR AKAGÜNDÜZ