Sayıştay raporundaki baş ağrısı: ETUS
Edirne Belediyesi’nin 2022 yılı Sayıştay teftiş raporunda bulunan eksiklerin en başında Edirne Toplu Ulaşım Sistemi (ETUS) geliyor. Müfettişlerce hazırlanan 73 sayfalık raporun 10 sayfası ETUS konusuna ayrılmış durumda. Örneğin raporda; geçmişte İl Trafik Komisyonu kararıyla verilen tahditli M ve T plakaların kazanılmış hak sayılamayacağı da belirtiliyor.
ETUS’TAKİ EKSİKLİKLER
Raporda belirtilen eksikliklere yönelik bazı suçlamalar şöyle yer aldı:
“Edirne şehir merkezindeki toplu ulaşım hizmetine yönelik yapılan incelemeler neticesinde; toplu ulaşım sisteminin yapısında, bu hizmetin verilmesinde ve Belediyenin bu alandaki uygulamalarında, Toplu ulaşım amaçlı faaliyet gösteren ‘M’ plakalı özel otobüslerin plakalarının ihalesiz ve süresiz olarak verildiği, Toplu taşıma sistemine yönelik Belediye tarafından çıkarılmış yeterli düzeyde hukuki düzenlemenin bulunmadığı, Elektronik ücret toplama sistemi (Kentkart) konusunda Belediyenin rolünün yetersiz olduğu, Edirne Toplu Ulaşım Sistemi (ETUS) içerisine yer almayan ve sözleşmesiz hizmet veren taşımacıların olduğu, ETUS çerçevesinde Belediye ile taşıyıcı arasında yapılan sözleşmelerde önemli eksikliklerin bulunduğu. Toplu taşıma sistemindeki araç ve araç hareketlerine yönelik önemli eksiklikler olduğu, Belediyenin toplu ulaşım sistemine yönelik denetim yükümlülüğünü yeterince etkin yerine getirmediği görülmüştür.”
M VE T PLAKALAR KAZANILMIŞ HAK OLUŞTURMAZ
Toplu taşıma hizmetlerinin ihale yoluyla verilmesi gerektiği, toplu taşıma imtiyazını elinde bulunduran belediyelere imtiyaz bedeli veya kira ücreti ödemeden, ihale veya sözleşme yapmadan il trafik komisyonu kararıyla kazanılmış hak oluşturamayacağı konusu raporda, Danıştay 13’üncü Dairesinin çeşitli karalarından (Esas No: 2018/899 - Karar No: 2018/1427 vb.) özet örnekler vererek belirtildi.
Müfettişler raporda şöyle dedi: “Toplu taşıma hizmetlerinin ihalesinin Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre yapılması gerektiği, Toplu taşıma hizmetlerinin imtiyaz, kiralama, ruhsat veya hizmet satın alma usullerinden biri ile üçüncü kişilere ihale yoluyla gördürülebilmesinin gerektiği, bu yöntemlerin her birinde mutlak olarak belirli bir sürenin öngörülmüş olmasının zorunlu olduğu ve Devlet İhale Kanunu’nda öngörülen sürelerden daha uzun bir sürenin öngörülmesi ya da hiçbir şekilde süre öngörülmemesi durumlarında bu durumun hukuka aykırılık oluşturacağı, Toplu taşıma hatlarının işletme ve işlettirme imtiyazına sahip olan belediyelere imtiyaz bedeli veya kira ücreti ödemeden, herhangi bir ihale veya sözleşme yapmadan il trafik komisyonlarının verdiği kararların kazanılmış hak oluşturmayacağı hususları yer almaktadır.”
EKSİKLERE DİKKAT ÇEKTİLER
Raporun ETUS’la ilgili bölümde; Belediyenin temel görevlerinden olan toplu taşıma sistemine yönelik yeterli düzenlemenin olmamasına, Elektronik ücret toplama sistemi (Kentkart) konusunda eksikliklerin olmasına, ETUS içerisinde sözleşmesiz hizmet veren taşımacıların olmasına, ETUS Katılım Sözleşmelerinde eksikliklerin bulunması toplu taşıma sistemindeki araç ve araç hareketlerine yönelik eksikliklerin bulunmasına, Belediyenin denetim yükümlülüğünü yeterince yerine getirmemesine de dikkat çekildi.
“YAPICI ADIMLAR” SAPTAMASI
Raporun ETUS’la ilgili bölümün sonunda ise müfettişler şöyle bir saptama yaptılar:
“Kamu idaresince diğer maddelerde ifade edilen tespitlere ilişkin verilen yanıtlara bakıldığında Belediyenin yukarıda detayı verilen toplu ulaşım sistemindeki eksiklikler konusunda önemli adımlar atmaya başladığı ancak sürecin tamamlanamadığı ve yapıcı adımların devam ettiği anlaşılmaktadır.”
MURAT SAVAŞ
