Sultan II. Abdülhamid’in Koleksiyonundan Edirne Sunumu

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk İslam Sanat Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ayşe Ersay Yüksel, Sultan II. Abdülhamid’in Yıldız Sarayı fotoğraf koleksiyonunda bulunan Edirne fotoğraflarını sundu.

Trakya Üniversitesi ile İstanbul Üniversitesi işbirliğiyle düzenlenen Edirne Araştırmaları Sempozyumu’nda Yıldız Teknik Üniversitesi Sultan II. Abdülhamid Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ayşe Melek Özyetgin ile hazırladıkları “Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu’ndan Edirne’nin Tarihi Mekânlarına Bakış” adlı bildiriyi sunan Doç. Dr. Yüksel, koleksiyonun tamamının 992 adet sanat değeri yüksek albümde 37 binin üzerinde fotoğraftan oluştuğunu söyledi.

“UNESCO DÜNYA KÜLTÜR MİRASI LİSTESİ’NDE TESCİLLENDİ”

Yüksel, koleksiyonda fotoğrafları yer alan fotoğrafçıların tamamının kimliği bilinmese de 263 fotoğrafçının kimliğinin okunabildiğini belirterek; “Bu kapsamda da UNESCO, 2023 yılında Dünya Kültür Mirası Listesi’ne bu koleksiyonu evrensel mirasın bir parçası olarak tescilleyerek, koleksiyonun önemini uluslararası düzeyde belgeleyen bir karara imza attı. Koleksiyon, Haziran 2022’den sonra Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar İdaresi’nce Yıldız Sarayı’nın büyük bir kompleks haline getirilmesi ve yeniden işlevlendirilmesi sürecinde Yıldız Sarayı’na rücu ettirildi. Burada tekrar sergilenmek için gerekli prosedürlerin devam ettiğini biliyoruz” ifadelerini kullandı.

“550 ADET EDİRNE FOTOĞRAFI ORTAYA ÇIKIYOR”

Koleksiyonda arama yapıldığında 550 adet Edirne fotoğrafının ortaya çıktığını söyleyen Yüksel; “Ama bu kapsam, 19’uncu yüzyıl Edirne’si, Sultan II. Abdülhamid dönemindeki sınırlardır. Kırklareli, Lüleburgaz, Dedeağaç, Gümülcine gibi sancaklar, o dönemdeki nahiyeleri de içeren geniş bir coğrafyayı kapsıyor. Biz burada sadece Cumhuriyet sınırları içerisindeki Edirne ve Edirne’ye bağlı ilçelerdeki fotoğraflar üzerinden sunum yapacağız” dedi.

“15 ADET EDİRNE ALBÜMÜ VE KARMA ALBÜMLER VAR”

Yüksel, koleksiyondaki 15 adet albümde Edirne’nin farklı kültürel katmanlarının belgelendiğini açıklarken; “Bunlar dışında bazı karma albümler içinde bazı Edirne fotoğrafları da var. Bu albümlerde en çok fotoğrafçı Dimitri Michailides’in 36 fotoğraftan oluşan 4 tane Edirne albümlerinde mimari mirasın belgelendiğini görüyoruz. Osmanlı-Rus Savaşı’nda buraya geldiğinde 1915’e kadar atölyesinde Edirne ve mimari mekanlarına dair önemli fotoğraflar üreten bir sanatçı olduğu kayıtlarda geçiyor. Edirne albümlerinde imzasını bildiğimiz ikinci önemli fotoğrafçı da Basile Kargopoulo’dur. Rum bir ailenin çocuğu olarak Edirne’de ilk stüdyosunu açıyor ve İstanbul’a geçtikten sonra da saray fotoğrafçılığıyla öne çıkan önemli bir Osmanlı fotoğrafçısıdır” sözlerine yer verdi.

“İLGİNÇ KARELER DE BULUNUYOR”

Koleksiyonda Edirne’ye ait ilginç karelerin de bulunduğunu belirten Yüksel; “Edirne hapishanesi, hapishanedeki suçlular, Edirne’deki önemli devlet adamlarının portreleri ya da Osmanlı-Rus savaşında gazi olmuş bazı Türklerin Edirne hastanesindeki portreleri gibi mimari mirası belgeleyen fotoğraflar dışında ilginç ve geniş bir çerçeve mevcut” dedi.

“EN FAZLA FOTOĞRAFI OLAN YAPI SELİMİYE CAMİİ”

Yüksel, tüm fotoğraflar arasında fotoğraf sayısı en fazla olan yapının Selimiye Camii olduğunu açıklarken; “Daha sonra askeri yapılar geliyor. Aslında kronolojik olarak dıştan, yapıların detayları verilmeden, farklı karelerle camiler tespit edilmiş” ifadelerine yer verdi.

EDİRNE FOTOĞRAFLARINI SUNDU

Yüksel, koleksiyonda bulunan Selimiye Camii, Eski Cami, Muradiye Camii, Üç Şerefeli Cami, Makedon Kulesi, Kasım Paşa Camii, Sultan II. Bayezid Külliyesi, Adalet Kasrı, Süvari Kışlası, Piyade Kışlası, Topçu Kışlası, Askeri Hastane, Gureba Hastanesi, Hamidiye Mektebi, Hükümet Konağı, tarihi köprüler gibi yapıların fotoğraflarını sundu.

UĞUR AKAGÜNDÜZ