“Edirne, Cumhuriyet’in yeniden yarattığı bir kent”

Edirne Belediyesi Kent Müzesi, 25 Kasım Edirne’nin düşman işgalinden kurtuluşu etkinlikleri kapsamında “Cumhuriyet’in 100’üncü yılında işgalden kurtuluşa Edirne” başlıklı konferans düzenledi. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nurten Çetin’in konuşmacı olarak yer aldığı konferansa Edirne Kent Müzesi Müdürü Recep Soyupak ve vatandaşlar katıldı.

Prof. Dr. Nurten Çetin, sunumunda Osmanlı Devleti’nin son döneminden Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna kadar Osmanlı-Rus Savaşı ile başlayan, Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı ile devam eden Edirne’nin yaşadığı işgallerden kentte yaşanan maddi ve manevi kayıplara, milli mücadelenin ilk örgütlerinden biri olan Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluşundan Lozan Barış Antlaşması ile Türkiye Cumhuriyeti topraklarına katılan Karaağaç’ın teslim alınışına kadar kentte yaşanan birçok tarihi olayı anlattı.

“YAĞMA VE TALANIN İZLERİNİ YOK ETMEK KOLAY OLMADI”

Çetin, sunumunun sonucunda ise milli mücadele döneminde Edirne’nin Türk-İslam halkının, işgal yıllarında çok acı ve zor günler yaşadığını belirterek; “Milli mücadelede Edirne denilince akla ilk olarak göç, sürgün, açlık ve perişanlık gelmektedir. Doğu Trakya, Anadolu ve İstanbul gibi Ankara Hükümeti’nin zaferi ile kurtuldu. Anadolu’daki Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde yürütülen mücadele başarılı olmasaydı, Trakya da esaret altına girecekti. 30 Ağustos Zaferi’nin sonucu olan Mudanya Mütarekesi ile Trakya’nın Türklere devir ve teslimi sağlandı. Karaağaç’ın da Lozan Antlaşması ile savaş tazminatı olarak alınmasıyla bugünkü sınırlarımıza kavuştuk. Yunanların bölgede yaratmış olduğu yağma ve talanın izlerini yok etmek kolay olmadı. Bunun için yeni bir çalışma başlatmak gerekiyordu. Bunu da Cumhuriyet yaptı. Edirne, Cumhuriyet’in yeniden yarattığı bir kent oldu. Bu talan ve yağmaları Edirne’deki bütün kamu kurum ve kuruluşlarında, her tarafta gördük. Hastanelerde dahi techizatlar kalmamıştı, alıp götürülmüştü. Bu dönemde özellikle işgal ortamının yaratmış olduğu salgın hastalıklar da vardı. Aşı, yiyecek ve gıda, yol yoktu. Bunlar da erken Cumhuriyet dönemi yapılan çalışmalarla sağlandı. Özellikle Cumhuriyet’in 15’inci yılına gelindiğinde çok büyük yol katedilmişti. Bu da yapılan törenlerle aktarıldı. 15’inci yıl kutlamaları da tarihimize geçti” diye konuştu. Çetin, sunumunun sonunda Edirne’nin düşman işgalinden kurtuluşunu kutladı. Çetin, sunumunun ardından katılımcıların sorularını yanıtladı. Konferansın sonunda Edirne Kent Müzesi Müdürü Recep Soyupak, Çetin’e çiçek takdim etti.

UĞUR AKAGÜNDÜZ