100 YILLIK MÜBADELE KİTAP OLACAK

Edirne Yerel Tarih Grubu, halk buluşması toplantılarına devam ediyor. Edirne’de yıllardır kent ile ilgili birçok konuda halk buluşması toplantıları düzenleyen Edirne Yerel Tarih Grubu, ‘Mübadil Kent Edirne’ konulu toplantısını gerçekleştirdi.

Lozan Mübadilleri Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi Süleyman Mazlum ve Edirne Yerel Tarih Grubu Başkanı, Edirne Belediyesi eski Başkanı Güngör Mazlum’un konuşmacı olduğu toplantı, Edirne Belediyesi Atatürk Kültür Merkezi salonunda düzenlendi. Toplantıya çok sayıda Edirneli katıldı.

“EDİRNE’YE 40 BİN MÜBADİL YERLEŞTİRİLDİ”

Lozan Mübadilleri Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi Süleyman Mazlum, Edirne’nin tarihinde 11 defa göç aldığını belirtirken; ailesinin de Lozan mübadili olduğunu söyledi. Ebeveynlerinin Yunanistan’dan Edirne’ye mübadele sırasında yaşadıklarını anlatan Mazlum, Edirne’ye 40 bin mübadilin yerleştirildiği söyledi. Edirne’nin ilk göçü 1774 yılındaki Küçük Kaynarca Antlaşması ile aldığını belirten Mazlum, en acı göçün ise Osmanlı Devleti’nin Balkan Harbi’nde topraklarını kaybetmesiyle ortaya çıktığını ve yaklaşık 2 milyon kişinin yer değiştirmek zorunda kaldığını söyledi.

“TERK ETTİKLERİ MALLARIN YÜZDE 20’SİNİ ALABİLDİLER”

Yunan ordusunun Anadolu’yu yenilerek terk etmesiyle Trakya ve Anadolu’daki Rumların, Yunan ordusu ile birlikte Yunanistan’a sığındıklarını belirten Mazlum; 9 Eylül İzmir’in alınması ile 11 Ekim Mudanya Mütarekesi arasında 900 bin civarındaki nüfusun Yunanistan’a gittiğini söyledi. Lozan’da görüşmelerinde ise ilk olarak gündeme getirilen konunun esirlerin değişimi ve mübadele olduğunu hatırlatan Mazlum; “Örneğin, Edirne Müzesi kurucusu Necmi İğe de sivil esirlerin arasındadır. Çünkü Yunanlar, işgal ettikleri bölgelerin ileri gelenlerinin hepsini sürüyorlar. Dolayısıyla ilk olarak esirler ve mübalede konuşuluyor ve 30 Ocak 1923’te mübadele sözleşmesi imzalanıyor” dedi. Mübadelenin resmi olarak 10 Kasım 1923’te başladığını belirten Mazlum, ilk geminin Selanik’ten 19 Aralık 1923’te ayrıldığını söyledi. Mübadillerin birçok sıkıntı ile karşı karşıya kaldığına dikkat çeken Mazlum, Yunanistan’da terk ettikleri mallarının yüzde 20’sini alabildiklerini belirtti.

“MÜBADELENİN KİTABI HAZIRLANIYOR”

Mübadele konusunda son sempozyumun Şişli Belediyesi tarafından 1-2 Nisan tarihlerinde düzenlendiğini söyleyen Mazlum; “Uluslararası bir sempozyum yaptık. Şu anda bu sempozyumun kitabı da hazırlanıyor. Semih Poroy, karikatürlerle Lozan’ı anlatan bir sergi hazırladı. Aslında o karikatürlerle gençlere mübadeleyi anlatmak üzere yola çıkmıştık. Önce sergisi oldu, şimdi de bunun bir kitabı hazırlanıyor” sözlerine yer verdi.

“BÜYÜK BİR BÖLÜMÜ KARACAOVA’DAN GELDİ”

Lozan Mübadilleri Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi Süleyman Mazlum’un sunumunun ardından toplantıda Edirne Yerel Tarih Grubu Başkanı, Edirne Belediyesi eski Başkanı Güngör Mazlum konuşmasını yaptı. Mazlum, Edirne’ye yerleştirilen mübadillerin büyük bir bölümünün Yunanistan’ın Karacaova bölgesinden geldiğine dikkat çekti. Mazlum, mübadele sırasında Yunanistan’dan Türkiye’ye ve Türkiye’den Yunanistan’a gönderilen mübadillerin yaşadıklarını anlattı. Etkinlik, soru-cevap bölümü ile sona erdi.

UĞUR AKAGÜNDÜZ