Edirne’de Deli Selim Anıldı, Kurumlar Yok!

Edirne’nin dünyaca ünlü klarnet virtüözü Deli Selim lakaplı Selim Kızılcıklılar, vefatının 30’uncu yıldönümünde düzenlenen etkinlikle anıldı.

Toplumsal Araştırmalar Kültür ve Sanat İçin Vakıf (TAKSAV) Edirne İl Temsilciliği salonunda düzenlenen etkinliğe çok sayıda vatandaş ile Kızılcıklıların kızları Yeşim Özdemir, Yeliz Kukumavlar ve Damla Arslan katıldılar. Programda, Dr. Mevlüt Yaprak ve Roman sivil toplum gönüllüsü Turan Şallı sunum yaptı.

ÜÇÜNCÜ KEZ ANILDI

Program, “Saklı Tarihin Gizemli Çocukları Romanlar-Deli Selim” adlı belgeselin gösterimi ile başladı. Belgesel gösteriminin ardından programda Dr. Mevlüt Yaprak sunum yaptı. Yaprak, Delim Selim’in Edirne’de üçüncü kez anıldığını belirterek; “Birinci anma, 2009 yılında 11 Mart günü; ikinci anma 2021 yılında mezarı başında yapılmıştı” ifadelerini kullandı. Yaprak, ilk anmanın Edirne Tabip Odası Lokali’nde Tıp Bayramı etkinlikleri kapsamında düzenlendiğini belirterek, anma töreninde konuşulanları anlattı. Yaprak, sunumunun sonunda Deli Selim’in fotoğraflarını, albüm kapaklarını ve gazetelerde yayımlanan haberlerini gösterdi.

“ŞARKILARININ İÇERİSİNDE TOPLUMSAL HAYAT VARDIR”

Yaprak’ın sunumunun ardından programda EKK Roman Çalışma Grubu Başkanı Turan Şallı konuşma yaptı. Şallı, Deli Selim’in, Roman kültürünün önde gelen “Gırnata” ustası olduğunu söyleyerek; “Aslında Roman toplumunun içinde bulunduğu, ruhunda hissettiği kültürel öğeleri ortaya çıkaran bir kişiliğe sahiptir. Yaşanılan ortamın temel noktası, yoksulluk kültürünün içinde yarattığı olumsuzlukların bir belgesidir. Rahmetli parayı sevmezdi. ‘Bu fasulye 7,5 lira. Hem kaynasın, hem oynasın’ diye söylediği sözde, zamanın kuru fasulye fiyatlarının yüksek olduğunu anlatır. O şarkıların içerisinde toplumsal hayat vardır. Ayrıca Roman mesleklerini anlatır. Edirne’de yıllar önce kurbağa ticareti yapılırdı. Kurbağa ticaretini gündeme şarkılarıyla getirirdi. ‘Kurbağa’ şarkısının amacında bu vardır. Bir kasetinde ‘Bulgar’ vardır. Aslında 1989 yılında Bulgaristan’dan zorunlu olarak Türkiye göç ettirilen Türk soydaşların çilesini anlatır. Romanların mesleklerinde maşa, sepet vardır. ‘Maşa yaparım, maşa satarım’ sözleri de bunlardan biridir. O mesleğin anlatımıdır. Burada kültürel bir öğe vardır” dedi.

“EDİRNE EN ŞANSLI İLLERDEN BİRİ”

Türkiye’de en şanslı illerden birinin Edirne olduğunu belirten Şallı; “Roman toplumu ile Roman olmayan toplumlar daha kaynaşmıştır. Daha bütünleşmiş bir yapımız var. Bu yapının da hâlâ güçlü olduğuna inanıyorum. Bunu da Edirne halkının Balkan kökenli olmasına bağlıyorum. Birlikte yaşama kültürümüzün oluşması çok önemlidir. Bu akşam da merhumun anma etkinliğine katıldığınız için teşekkür ediyorum” sözlerine yer verdi.

“MESELE SADECE MÜZİK DEĞİL”

Şallı, Roman kültürü ile ilgili de açıklama yaparken; “Türkiye’de bir Roman kültürü var ama o aslında müzik kültürüdür. Ama aslında mesele sadece müzik değil. Mesele, yoksulluğun bu toplumda ve toplum üzerinde yarattığı olumsuz yaşam koşullarıdır. Biz, bu kültürü sadece müzikle özdeşleştirirsek hiçbir yere varamayız. Rahmetlinin belgeseline baktığımız zaman; Deli Selim çok iyi kalpliydi ama onun içindeki sokak köpeği sevgisi, iç dünyasını yansıtıyordu. Yoksulluk kültürünü aşamadığı için o köpeği orada buldu, orada sevdi. Ruhunda öyle bir his var” dedi.

“ÜNİVERSİTE, YEREL YÖNETİM, VALİLİK YOK”

Konuşmasında anma programına katılmayan kurumlara da tepki gösteren Şallı; “Dünyada birçok ülkeye konserler vermeye gitti. Türkiye’nin müzik hafızasında hâlâ vardır. Ama üniversite, yerel yönetim, valilik yok. Bunu nasıl yapacağız? Deli Selim, Edirne’nin toplumsal hafızasında müzik olarak var. Peki siz neredesiniz? Trakya Üniversitemiz var, Roman Dili ve Kültürü Araştırmaları Enstitüsü var. Ama siz neredesiniz? O enstitüyü neden kurdunuz? Madem burada Deli Selim’i anıyoruz, herkesin buna katkısı olması lazım. Burada sahiplenme duygusu olması lazım. Sonrasında da birlik olması lazım. Böyle bir şey olmaz. Deli Selim’i konuşuyoruz ama kurumlar dışarıda kalıyor. Bunların aşılması lazım” ifadelerine yer verdi.

“EDİRNE’DE NEDEN HEYKELİ OLMASIN?”

Keşan Belediyesi’nin, klarnet virtüözü Serkan Çağrı’nın heykelini diktiğini hatırlatan Şallı; “Kırklareli’nde merhum Kara Hüseyin var. Niye Edirne’de olmasın? Bizim bu kültürü geliştirmemiz lazım. Bunu da göz ardı etmememiz lazım. Edirne olarak kültürel değerlerimize sahip çıkmak istiyorsak, ilgili kurumların bir arada olması gerekir. Siyasiler, seçim zamanlarında; ‘Benim Roman kardeşim’ diyorlar. Ne de çok severler bizi. Sevginin de bir haddi, hesabı olacak. Sırtımızı sıvazlıyor, başımı öpüyorsun ama öteki tarafı nasıl dolduracağız? ‘Biz halledeceğiz’ diyorlar. Hallede hallede yerin dibine girdik. Yoksulluk, perişanlık diz boyu. Bunu nasıl aşacağız?” dedi.

“EDİRNE BELEDİYESİ VE CHP’Yİ DAVET ETTİK”

Şallı’nın konuşmasının ardından TAKSAV Edirne İl Temsilcisi Nevzat Çolak söz aldı. Çolak, anma programında Edirne Belediye Meclisi’nden veya yetkililerinden hiç kimsenin bulunmadığına dikkat çekerek; “Biz özellikle Edirne Belediyesi Özel Kalemine yazarak davet ettik ama gelmediler. CHP Edirne İlçe Başkanına yazdım, şehir dışında olduğunu söyledi. İnşallah bir sonraki anmaya katılırlar” diye konuştu.

SORU-CEVAP İLE SONA ERDİ

Çolak’ın konuşmasının ardından program katılımcıların Deli Selim ile ilgili anılarını anlatması ve soru-cevap bölümü ile sona erdi.

UĞUR AKAGÜNDÜZ