Bayram; “Kök Boya Doğaya Zarar Vermez”

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Edirne Valiliği, Edirne Belediyesi ve Edirne Tanıtım ve Turizm Derneği’nin destekleriyle Trakya Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen Edirne Kırmızısı Hasat Günü Etkinlikleri kapsamında konferans gerçekleştirildi.

İstanbul Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü Restorasyon ve Konservasyon Bölümü Usta Öğreticisi Benan Bayram’ın konuşmacı olarak katıldığı konferans, Balkan Kongre Merkezi Senato Salonu’nda düzenlendi. Bayram, konferansta tarihi tekstil eserlerinin restorasyonu ve konservasyonunda doğal boyaların kullanımı konusunda sunum yaptı. Konferansa Trakya Üniversitesi Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Mustafa Tan ve Prof. Dr. Eylem Bayır, İl Kültür ve Turizm Müdürü Kemal Soytürk, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek, Edirne Tanıtım ve Turizm Derneği Başkanı Bülent Bacıoğlu, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.

Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunması ile başlayan konferansta Trakya Üniversitesi tanıtım filmi de gösterilirken; gösterimin ardından Benan Bayram sunumunu gerçekleştirdi. Bayram, sunumunda İstanbul Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü Restorasyon ve Konservasyon Bölümü Laboratuvarı’nda doğal boyamalarla ilgili çalışmalardan 2 örnek sundu. Bayram, laboratuvarda tamamlanan eserlerin yüzde 90’ında kök boya ve türevlerini kullandıklarını açıkladı.

“EDİRNE KIRMIZISI TÜRK KÜLTÜRÜ İÇİN ÇOK ÖNEMLİDİR”

Bayram, dünyada sürdürülebilirliğin çok önemli bir noktaya geldiğine dikkat çekerek; “Kullan-At tüketim toplumu olmanın dışında artık doğadan faydalanmalı ve elimizdeki materyalleri gelecek nesillere bilinçli bir şekilde aktarabilmeliyiz. Doğal boyar bitkiler günümüzde son derece önemli. Teknoloji bize çok büyük konforla gelse de bir yandan da hastalıklar var. Özellikle çocuklarda karşılaştığım antialerjik durumlar, cilt hastalıkları gibi menfi şeyler de var. Dolayısıyla kök boya hayatımızda son derece önemli. Tekstilde ve geleneksel sanatlarda inovasyon yaparak, değişik yerlerde kullanarak geliştirmemiz gereken bir alan. Edirne Kırmızısı bu noktada çok önemli. Çünkü bu nehirlerin sularıyla, topraktaki minerallerle yüzyıllardır gelişen ve hatta geçmişimizde korsanlık hikayeleri olan bir yeri var. Edirne Kırmızısı zamanında boya dünyasında müthiş bir ivme kazanıyor. Osmanlı, boya dünyasında 1850’lere kadar kök boya ve cehri boyasında dünyaya hakimdir. İzmir, İstanbul ve İskenderun limanlarından ihracatlar söz konusuydu. Edirne Kırmızısı da bu sebeple çok önemlidir. Hatta İngiltere, Fransa, İtalya gibi ülkelerde uzun zaman çalışılıyor ama bu renge ulaşılamıyor. Türkiye’den 2 tane ustayı kaçırıyorlar, orada uygulamalı bir boyama yaptıktan sonra bizim reçetelerimize ulaşıyorlar. 1850’ye kadar müthiş bir dönem geçirmiştir. Dolayısıyla kırmızı kök bitkisi, Edirne Kırmızısı Türk kültürü için son derece önemlidir. Bunun tarımı yapılmalıdır. Tarımla birlikte tekstilde kullanılabilir. Hatta gıda ve ilaç sektöründe kullanılabilir. Bunun için üreticiler, boyamacılar ve bilimsel çalışmalarla bu konu desteklenmelidir” dedi.

“EDİRNE’DE TONU BAŞKA, DİYARBAKIR’DA BAŞKA”

Anadolu’nun birçok yerinden boya temin ettiğini söyleyen Bayram; “Ama Edirne’nin verdiği renk tonu başka, Diyarbakır’daki kök bitkisinin verdiği renk tonu başka. Kök boya ve boyar madde veren bitkilerle ilgili tarımın yapılması, inovasyon çalışmalarının yapılması, hayatımıza dahil edilmesi ve sürdürülebilir olmasını temenni ediyorum. Doğaya, insan sağlığına, çevreye dost, antibakteriyel, antialerjik ve ondan çıkan kirli su, doğaya asla zarar vermez. Hatta içindeki minerallerle besler. İnşallah bugünden sonra hepimizin farkındalığı artar. Doğal, bitkisel boyamaya önem veririz” sözlerine yer verdi.

HEDİYE TAKDİMİ İLE SONA ERDİ

Bayram’ın sunumunun ardından Trakya Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Tan, sunumu nedeniyle Bayram’a teşekkür etti. Tan, İl Kültür ve Turizm Müdürü Kemal Soytürk, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek, Edirne Tanıtım ve Turizm Derneği Başkanı Bülent Bacıoğlu ile birlikte Bayram’a hediye takdim etti. Hediye takdiminin ardından konferans sona erdi.

UĞUR AKAGÜNDÜZ