İklim değişikliğinin etkileri her geçen gün daha da belirginleşiyor. Son araştırmalar, bu değişikliğin bir sonucu olarak daha tehlikeli bir tür türbülansın ortaya çıktığını gösteriyor.
Bulutsuz gökyüzünde oluşan ve uçak radarının genellikle algılayamadığı "açık hava türbülansı" adı verilen bu türbülans, dünya ısındıkça daha da büyük bir sorun haline gelmekte. Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, şiddetli açık hava türbülansı (CAT) zaten daha yaygın hale gelmiş durumda. Özellikle Kuzey Atlantik üzerindeki tipik bir uçuş rotasında, 1979 ile 2020 yılları arasında açık hava türbülansında %55 oranında bir artış tespit edilmiş. Ancak artış, sadece ABD ve Kuzey Atlantik'te değil, Avrupa, Orta Doğu, Güney Atlantik ve Doğu Pasifik üzerindeki popüler rotalarda da belirgin bir şekilde görülmüş.
İklim Değişikliğiyle Artan Açık Hava Türbülansı Tehlikeli Boyutlara UlaşıyorBu durum, havayolları için ciddi bir sorun oluşturuyor. Türbülans, yıllık olarak havayolu şirketlerine yüz milyonlarca dolarlık zarar veriyor ve yaralanmalara, uçuş gecikmelerine, uçak hasarına ve aşınma problemlerine neden oluyor. Uçuş süresindeki her ekstra dakika, bu riskleri daha da artırıyor. Ne yazık ki, açık hava türbülansı özellikle zorlu bir şekilde yönetilen bir sorun. Uçak radarı, yakındaki bir fırtınadan kaynaklanan türbülansı uyarabilirken, bulut olmadığında oluşan açık hava türbülansını algılamak mümkün değil.
Bu tür türbülansın oluşmasının nedeni, farklı yüksekliklerdeki rüzgar hızları arasındaki farklılıklar, yani rüzgar kesimleridir. Rüzgar kesimleri, jet akıntıları adı verilen hızlı akıntı bölgelerinde artış göstermektedir. Fosil yakıtlardan kaynaklanan sera gazı emisyonları, Dünya'nın atmosferin en alt katmanı olan troposfer ile stratosfer arasındaki sıcaklık farkının artması sonucunda jet akıntılarının daha da kaotik hale gelmesine neden olmaktadır. Bu kaotik durum, troposfer ile stratosfer arasındaki sıcaklık farkının artmasından kaynaklanmaktadır ve açık hava türbülansının artışına yol açmaktadır. Geçmiş dört on yıl boyunca toplanan atmosfer verilerine dayanan çalışmanın aksine, Reading Üniversitesi'ndeki meteorolog ve doktora öğrencisi Isabel Smith'in kendi araştırması, gelecekte ne kadar açık hava türbülansı beklenileceğini tahmin etmektedir. Smith'in araştırmasına göre, her bir derece Celsius küresel ısınma için her mevsimde açık hava türbülansının %9 ila arasında ortalama bir artış beklenmektedir. Sanayi devriminden bu yana dünya zaten bir dereceden fazla ısınmış durumda. Özellikle yoğun seyahat dönemleri olan yaz aylarında, türbülansın daha da artacağı öngörülmektedir. Tarihsel olarak en fazla türbülansın yaşandığı kış mevsimlerinden bile daha büyük bir artış gözlemlenebilir. 2050 yılında yaz ayları, 1950'lerdeki kışlar kadar türbülanslı olabilir.
Araştırmacılar, bu verilere dayanarak havayollarının artan açık hava türbülansıyla nasıl başa çıkacaklarını düşünmeleri gerektiğini belirtiyor. Çünkü türbülansın sıklaşması ve şiddetlenmesi, havacılık sektörü için önemli bir sorun haline gelmektedir. Bu durum, havayolu şirketlerinin güvenlik önlemlerini gözden geçirmelerini, mürettebat ve yolcuların zarar görmesini engellemek için gerekli adımları atmalarını gerektirmektedir. İklim değişikliğiyle birlikte artan açık hava türbülansının etkileriyle başa çıkmak için çözümler arayışı, havacılık sektörünün gelecekteki zorluklarından biri olmaya devam edecek. Havayolları şirketleri bu konuya bir çözüm bulamazsa ticari uçuş faliyetleri uzak bir gelecekte riske girebilir.
Haber MERKEZİ