Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na (YKS) son 10 gün kaldı. Öğrenciler, bu süreci nasıl en iyi şekilde değerlendirebilir?
Sınav yaklaştıkça öğrencilerin endişeleri ve kaygıları artar. Bu tamamen normal bir durumdur. Ancak, bu kaygıları nasıl yönetebileceğimizi düşünmek önemlidir. Sınav çok yakın bir zamanda ve bu süreçte neler yapmalıyız?
“KAYGI EN TEMEL VE DOĞAL DUYGULARDAN BİRİDİR”
Uzman Klinik Psikolog Gülşah Sevinç, bu soruların cevaplarını şu şekilde açıkladı: "Kaygı, hepimizin deneyimlediği en temel ve en doğal duygulardan biridir. Normal düzeyde olduğunda olumsuz bir işleve sahip değildir. Aksine olması gereken ve bizi harekete geçirerek başarıya götürebilen bir duygudur. Sınav kaygısı ise öğrencilerin sınavdan önce öğrendikleri bilgileri sınavda ortaya koyabilmelerine engel olan ve başarıyı düşüren yoğun bir kaygı ve korku durumudur. Öğrenciler sınavda bir soruda takılıp kalırsalar ne olacağını, normalde bildikleri ve yapabilecekleri bir soruyu yapamayacaklarını, sınavdan önceki gece uyuyamazlarsa ne yapacaklarını, heyecanlanırlarsa neler olacağını, ailelerinin beklentilerine karşılık verip veremeyeceklerini düşünebilirler. Bu ve benzeri düşünceler kaygı duygusunu daha çok arttırır ve mide bulantısı, karın ağrısı, titreme, baş ağrısı, bayılacak gibi olma, konsantre olamama gibi birtakım fizyolojik belirtilere yol açabilirler.”
“ÇOCUĞA DA EBEVEYNLERE DE GÖREV DÜŞÜYOR”
Sevinç şöyle devam etti: “Sınav kaygısının temelinde sınava yüklenen anlam, performans anksiyetesi, öğrencinin hazır bulunuşluk düzeyi, gelecek kaygıları, anne – babaların kaygıları ve yüksek beklentileri, baskıcı ebeveyn tutumları, çocuğun mükemmeliyetçi yapısı gibi etmenler yatmaktadır. Bu sebeple sınav kaygısını yönetirken hem çocuğa hem de ebeveynlere görev düşmektedir.”
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Bu sebeple bu hafta sonu YKS’ye girecek öğrencilerimiz ve ebeveynleri için dikkat edilmesi gereken önemli noktalara vurgu yapmak isterim.
Sınav öncesi son gün nelere dikkat edilmelidir?
• Sınavdan bir gün önce ders çalışma sonlandırılmalıdır.
• Öğrenciler her gün uyandıkları ve güne başladıkları saatte kalkmalıdır.
• Gün içerisinde ağır ve yorucu spor faaliyetlerinden uzak durulmalıdır. Müzik dinlemek, serin bir saatte yürüyüş yapmak gibi rahatlatan etkinlikler yapılabilir.
• Beslenme alışkanlıkları çok fazla değiştirilmemeli ve sindirimi zor, yağlı yiyecekler tüketilmemelidir.
• Sınavla ilgili belgeler hazırlanmalıdır.
• Öğrenciler günlük rutinlerinde alıştıkları saatte yatmalıdır.
• Uyku kaçıracak herhangi bir ilaç ya da ilaç alınmamalıdır.
• Uyumadan önce gevşeme egzersizi yapılabilir.
• Ebeveynler sınavla ilgili beklentilerini dile getirmekten kaçınmalıdır. Sınavla ilgili vaatlerde bulunmamalıdır. “Tüm ailemizin planı senin kazanacağım okula bağlı”, “Kesinlikle istediğin okulu kazanacaksın”, “Şu sınavda yüksek bir puan alırsan sana bunları alacağız”, “Başarısızlığı aklının ucundan bile geçirme, başarmak zorundasın” vb. cümleler kesinlikle söylenmemelidir.
SINAV SABAHINA DİKKAT
• Öğrenciler mutlaka kahvaltı yaparak evden çıkmalıdır.
• Kahvaltıda çok fazla sıvı tüketilmemeli, yağlı ve sindirimi zor yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
• Rahat giysiler giymeye özen gösterilmelidir.
• Sınavla ilgili belgeler kontrol edilmelidir.
Sınav anında nelere dikkat edilmelidir?
• Öğrenciler deneme sınavlarında alıştıkları stratejilerin dışında yeni bir cevaplama tekniği uygulamamalıdır. Bu değişkenlik sınav üzerinde kontrol duygusunu azaltarak kaygıyı arttırabilmektedir.
• Sınavın ilk dakikalarında kaygı artabilmekte ve öğrenciler konsantre olmakta zorlanabilmektedir. Bu kaygı yoğunluğunun aynı şekilde devam etmeyeceğini unutmamak gerekir.
• Diğer öğrencilerin sınavla ilgili gidişatlarını kontrol etmemek ve sorulara odaklanmak önemlidir.
• Sınav anında gevşeme ve nefes egzersizleri öğrencilerin odaklanmasını kolaylaştırmaktadır.
EBEVEYNLERE ÇAĞRI
Uzman Klinik Psikolog Gülşah Sevinç son olarak ebeveynlere şu çağrıda bulundu: “Sevgili ebeveynler bu sınav çocuğunuzun gireceği ne ilk sınav ne de son sınav olacak. Bu sınav bir şekilde bitecek ve günlük hayat devam edecek. Sınavlar da hayatın bir parçası. Başarılı olmak kadar başarısız olmak da var. Önemli olan çocuğumuzu başarılarıyla da başarısızlıklarıyla da kabul edebilmektir. Bunu unutmayalım ve bu düşünceyle çocuğumuzu sınava gönderelim.”
ERGİN SÖZER