Prof. Dr. Kaya: “Ekim Dönemi Kaydı, Buğday 15 Kasım'a Kadar Ekilebilir”

Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, özellikle son dönemde yaşanan küresel ısınmayla mevsim sıcaklıklarının normalin üstünde seyretmesi nedeniyle, buğday ekim döneminin 1 ay ileriye kaydığını söyleyerek, "Şu an tam ekim zamanı, eğer ekmeyenler varsa ve tarlasında alatav yoksa yağışı beklemeden direkt eksinler. Çünkü Kasım 15'ten sonra yapılacak ekimler bu sefer tersi bir riski ortaya çıkarıyor" dedi.

Edirne'de, geçen yıl ekim ve kasım aylarında yaşanan kuraklık nedeniyle üretici buğdayını kuru toprağa ekerken, hasatta beklediği verimi bulamadı. Buğdayda yeniden ekim dönemine giren üretici, geçen yıl yaşadığı tabloyu yaşamamak için yağmuru beklemeye başladı. Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölüm Başkanı ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, son yıllarda küresel ısınma nedeniyle oluşan sıcaklık farklılıkları nedeniyle, buğdayda ekim döneminin artık 1 ay ileriye alınıp, kasım ayında yapılması gerektiğini söyledi. Kaya, üreticinin 15 Kasım'a kadar buğdayını ekebileceğini belirtti.

Buğday ekiminin, hava şartları itibarıyla tam zamanı olduğunu belirten Prof. Dr. Kaya, "Son yıllarda küresel ısınma çerçevesinde artık ekim ayını kasım ayına taşımak zorundayız. Kasım ayının başındayız. Şu anda 3 farklı yöntem var. Bir tanesi çok erken ekildi. Ekim ayı içerisinde yağışlar olmuştu, bir kısmı ekti. Bir kısmı yerlerini hazırladı ve bekliyor. Bazıları da şu anda ekti. Aslında kasım başında bir yağış bekliyorduk ama iklim kendini kurak ve bir soğuk havaya terk etti. Bu çerçevede en azından 10 gün içerisinde pek bir yağış gözükmüyor. Burada ekime dikkat edeceğimiz en önemli şey, alatav. Belli dönemlerde, tarlanın değişik yerlerindeki toprakta nemlilik söz konusuysa ve toprak üstünde de yeteri kadar nem olmazsa, sarı kıvrım olup çıkan tohumların toprak yüzeyine yetecek kadar yağış olmaması nedeniyle çimlenip orada kaldığı için bazı sıkıntılar çıkabilir. Bu açıdan alatav problemi olan tarlalarda çiftçilerin özellikle dikkat etmesi gerekiyor. Artık tekrar hazırlayarak veya tekrar o nemi yok ederek hareket etmelerinde fayda var. Bir diğer nokta kuruya tamamen ekebilirler, artık zamanı. Üreticilerimiz, tarla yeteri kadar kuruysa ve tohum yatağını da hazırlamışlarsa kuruya ekim yapabilirler. 15 Kasım’a kadar ekimlerini tamamlayabilirler" dedi.

Prof. Dr. Kaya, açıklamasında, "Burada en önemli noktalardan bir tanesi, eğer ektiğimiz tohumlar kasımda çıkış yaparsa, aralık ayına doğru sıcak havalar devam ederse bu büyümeye devam ediyor. Büyümeye devam ettiği zaman iki üç tane sakınca var. Bir tanesi toprak hastalıkların gelişmelerine müsaade ediyor. Bir diğer nokta da karsız donlarda, buğdaylar 15-20 santim büyürse ve yapraklar çok fazla su biriktirirse rüzgarla beraber, büyüme noktaları zarar görüyor. Doğal olarak verimi azaltan önemli faktörlerden bir tanesi de karsız donlar. Çünkü daha önce gördük, yemyeşil olan tarla soğuk rüzgarla beraber tamamen sarıya dönüyor. Büyüme noktaları zarar görürse bitkinin yukarı doğru büyümeye gitmesinin de önemli sakıncalarından bir tanesi" diye konuştu.

Üreticiye ekimini kasım ayına ertelemesi önerisini yineleyen Prof. Dr. Kaya, "Eskiden ekim ayının 10’undan sonra ekilebilir diyorduk, bu 1 ay kaydı. Özellikle Trakya bölgesinde o şekilde tavsiye ediyoruz. Buğday ekmeyen çiftçilerimiz, tarlasında alatav yoksa yağışı beklemeden direkt eksinler, arkasından merdanesini çeksinler, güzel tohumlu toprakla buluştursunlar. Yağış da geldiğinde artık çimlenme devam eder. Çünkü 15 Kasım’dan sonra yapılacak ekimler bu sefer tersi bir riski ortaya çıkarıyor. Olur da sürekli yağışlar devam ederse bu sefer kışa istediğimiz büyüklükte girmiyor. Çok küçük dönemde girdiği için bu sefer de daha çok donlardan daha fazla zarar görüyor. En azından üç dört yapraklı devrede biz girmesini tavsiye ediyoruz" dedi.