Tüm dünyada “Edirne Kırmızısı” adıyla bilinen rengin elde edildiği, “Kök Boya” bitkisinin hasadı Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, 2’nci Karaağaç lokasyonunda gerçekleştirildi. Etkinlikte kök boya hasadı ve kazanda kumaş boyama yapıldı.
Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü ve Trakya Üniversitesi’nin ortaklaşa yaptığı çalışmalarda, Edirne adıyla anılan ve tüm dünyaca bilinen Edirne Kırmızısı’nın elde edildiği kök Boyası bitkisi hasat ve boyama etkinliği düzenlendi.
Yedi yıllık bir çalışmayla tekrar gün yüzüne çıkarılan Edirne Kırmızısı’nın elde edildiği Kök Boyası bitkisinin üretim çalışmaları Trakya Üniversitesi ve Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüyle ortaklaşa devam ediyor. Bu çalışmalar kapsamında bu yıl ikincisi düzenlenen Kök Boyası bitkisi hasadına ve boyama etkinliğine Edirne Valisi Yunus Sezer de katılarak bilgiler aldı. Etkinlik hakkında Vali Sezer’e bilgiler veren Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek; “Burada 60 civarında bitkinin üretimi söz konusu. Türkiye’nin farklı yerlerinden bitkilerimizi getirtiyoruz. Bugün buradaki etkinliğimizdeki bitkilerden bir tanesi de Edirne Kırmızısı Kök Boyası bitkisi. Biz bu çalışmalara Trakya Üniversitesi’yle beraber yaklaşık 3 yıl önce başladık ve üretimlerini yapıyoruz. Geçen yıl hasat etkinlikleri ve boyama şenliğinin birincisi burada düzenlendi. Endüstriyel hale de gelmeye başladı. Talep üzerine amacımız, bölgedeki üreticilerimizin bu hammaddeyi üretmesi ve tedarik etmesi” şeklinde konuştu.
TABAKOĞLU: “7 YILDIR ÇALIŞIYORUZ”
Her ile bir renk nasip olmayacağını, Edirne’ye bir kırmızının nasip olduğunu söyleyen Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu; “Muhteşem Edirne Kırmızısı diye kitaplar yazılmış. Bizimkisi de bu kitabın varlığıyla başlayan bir öykü. Trakya Üniversitesi’nde Edirne Kırmızısı’nı strateji planı çerçevesinde yaklaşık 7 yıldır çalışıyoruz. Önce küçük bir sempozyumla başladı, sonra kitap elde edildi, bitkinin tohumları elde edildi, bitki ekildi. Köklerinin boyadığı gösterildi ve tekstil bölümümüz bunları boyayarak çeşitli ürünler elde etti. Dün de 2 gün devam eden, 7 ülkeden 56 katılımcıyla büyük bir bilimsel kongre düzenlendi. Bugün de hasat şenliği yapıyoruz. Ekilen kök boya bitkisi. Sanayi boyalarından tekrar öze dönüş, çevresel kirlenmeye sebep olmadan, doğal renklerin korunduğu, sağlığa yararlı, anti-mikrobiyel, anti-nikotik bir boyanın tekrar gündeme getirilmesini istedik” dedi.
“ANADOLU VE TRAKYA’DA YAYGIN”
Kök Boyası bitkisi hakkında bilgiler veren Havsa Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. Mustafa Tan ise; “Tarihte Edirne Kırmızısı ya da Türk Kırmızısı olarak ünlenmiş bu meşhur rengi üreten Kök Boya bitkisi. Anadolu’nun her yerinde ve Trakya’da da yaygın olan, halk arasında kızıl çubuk, kök boya, boyacı pürü, boyacı çubuğu gibi isimler verilir. Doğal boyalar önemini kaybettikten sonra tekrar yabanileşmiş. Şimdi tekrar gündeme gelince biz onu yetiştirmeye çalışıyoruz. Burada Üniversite ve Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün yaptığı çalışmalarla size onun hasadını göstereceğiz. Yaklaşık 40-45 tane boya pigmenti var köklerinde. Sadece kırmızı değil, kırmızıya yakın tonlar, turuncuyu moru siyahı değişik renkleri de elde edebiliyoruz” ifadelerini kullandı.
VALİ SEZER: “MUHTEŞEM BİR HAZİNENİN İÇİNDEYİZ”
Tarihte önemli bir yer eden Edirne Kırmızısı’nın tekrar kök boyadan elde edilmesi ve bunun bilimsel araştırmalarla renk tonunun tutturulması ve her şeyden önemlisi bunun bir ürün haline getirilmesinin büyük bir başarı ve büyük bir mücadelenin sonucu olduğunu belirten Edirne Valisi Yunus Sezer; “Tarımsal Araştırma Enstitümüze ve başından beri bu işe gönül veren Üniversitemize ve yine kıymetli hocamıza çok teşekkürlerimi sunuyorum. Tarihimizin bize çok önemli kültürel katkıları var. Nereye kafamızı çevirirsek çevirelim bizi karşılayan muhteşem bir hazinenin içerisindeyiz. Kaybettiğimiz bu hazinenin belli bölümlerine tekrar kavuşmanın heyecanını yaşıyoruz. Bu sadece Edirne Kırmızısı için değil birçok alanlarda da böyle. O kadar güzel tarihsel ve kültürel kodlarımız var ki bunları yakalamak, gün yüzüne çıkarmak geleceğe taşımak, bizim Edirne açısından en büyük misyonumuz olması lazım. Edirne, nereye bakarsanız bakın bir tarih müzesidir” ifadelerine yer verdi.
ŞENER ŞENTÜRK