Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) önceki dönemi Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu, Ulusal Süt Konseyi’nin çiğ inek sütünün tavsiye satış fiyatını 13,50 TL olarak açıklamasının ardından açıklama yaptı.
Gaytancıoğlu, açıklanan fiyatın beklenenden çok daha düşük olduğuna dikkat çekerken; süt ve süt ürünleri üretiminin devam edebilmesi için Süt Teşvik Primi’nin verilmesi gerektiğini savundu. Gaytancıoğlu, özellikle az sayıda hayvan ile üretim yapan küçük işletmelerin karşı karşıya kaldığı sorunlara dikkat çekti.
“SON 2 SENEDİR SÜT ÜRETİMİ DÜŞTÜ”
Ulusal Süt Konseyi’nin yapısını açıklayan Gaytancıoğlu; “Ulusal Süt Konseyi, zoraki kurdurulan, İçinde çok az üreticinin, sanayicinin, bazı bilim insanlarının, bazı sivil toplum kuruluşlarının olduğu bir birlik. Ama ağırlıklı olarak sanayicilerin söz sahibi olduğu bir kurum. Bu kurum, 2 sene öncesine kadar gerçekten iyi çalışıyordu. Tavsiye kararı da olsa açıkladığı tüm fiyatlar ülke genelinde kabul görüyordu. Fakat gıda enflasyonunu önleyemeyen iktidar baskı yapmaya başladı. Çünkü TÜİK’in verilerinde en önemli kalemlerden bir tanesi süt ve süt ürünleridir. Süt ve süt ürünlerinin fiyatları, üretici düzeyinde baskılanıyor. Tüketici de bunları daha fazla tüketmesin diye böyle bir politika uygulanıyor. Baskılandığı için de şu anda 10 TL’lik sütten yapılan peynir ile 11 TL’lik sütten yapılan peynir arasında, sanayici arasında çok büyük fark var. Bu baskılar bir yere kadar devam etti, şu anda çekilmez hale geldi. Son 2 senedir süt üretimi düştü. Süt inekleri kesilmeye başlandı. Ulusal Süt Konseyi’nin de uzak durması, saçma fiyatlar açıklaması, toplanmasına rağmen açıklamaması, açıklaması gereken zamanda aynı fiyat ile devam etme kararı alması kurumun bilimselliğine, otoriterliğine gölge düşürdü” ifadelerini kullandı.
“BİNDİĞİ DALI KESER DURUMA GELDİ”
Gaytancıoğlu, bölgesel bazda süt üretiminin en çok Güney Marmara ve Trakya bölgesinde olduğunu belirterek; “Buralardaki fabrikalar süt bulma telaşına düştüler ve bazı kooperatifler ile yüksek fiyatlı anlaşmalar yaptılar. Örneğin; Ulusal Süt Konseyi’nin açıkladığı fiyat 11,50 TL’yken bizim bölgemizde süt fiyatı 12,50 TL’ydi. Konsey 2 gün önce 13,50 TL’ye çıkardı. Sanayici daha yüksek fiyat ödemeye razı. Çünkü süt inekleri kesildikçe süt bulunamaz hale geldi. Sanayicinin de fabrikasını işletmesi, peynir, yoğurt yapması lazım. Bir de yem fiyatları var. Yem hammaddesi soya, mısır, buğday, arpanın karışımından meydana geldiği için ve bunları da dövizle ithal ettiğimiz için, Dolar da yerinde durmadığı için yem hammaddelerine sürekli zam geliyor. Zam gelmese bile Dolar artıyor. Ulusal Süt Konseyi’nin de hiçbir yaptırımı yok. En sonunda bindiği dalı keser duruma geldi. Şimdi açıkladığı fiyat da çok düşük. Bu fiyat, büyük tonajlı süt üreten, 30-40 başın üzerinde modern hayvancılık yapan işletmeler için uygun olabilir. Ama bizim işletmelerimiz 5-6 inekten oluşan, herkesin kendi yemini yapamadığı, Trakya Birlik ya da Tarım Kredi Kooperatifi’nden yem satın alıp tüccara vadeli borçlanan ve bunun da parasını zor ödeyen üreticilerden oluşuyor. Sonucunda bunlarla uğraşmak istemiyor ve satıp işletmesini kapatıyor” dedi.
“16,00 TL VE ÜZERİNDE FİYAT BEKLİYORDUM”
Süt üretim maliyetinin de çok yüksek olduğunu söyleyen Gaytancıoğlu; “Maliyet şu anda 14,50-15 TL civarında. Çünkü bir hayvanın sağlıklı ve dengeli beslenmesi, süt verimi verebilmesi gerek. Çalışılan hayvanlar, çok yüksek genetik kapasiteye sahip hayvanlar. Günde 30-35 litre süt verme kapasitesine sahip hayvanlar var. Onların yüksek proteinli yemlerle beslenmesi lazım. İktidar, meralara sürekli termik santral, maden ocağı, santraller kurulmasını planlıyor. Doğal yem kaynakları eridi, bitti. Sonuçta hayvancılık zor duruma düştü. Süt fiyatları bilimsel ve mantıklı bir şekilde açıklanmazsa süt tozu ithalatı devreye girebilir. Şu anda maliyetlerin 14,50 TL civarında olması nedeniyle 16,00 TL ve üzerinde fiyat bekliyordum. Ama bunun hepsini de sanayiciye yüklememek lazım. Bunun hepsini sanayiciye yüklediğin zaman da peynir, yoğurt fiyatına aşırı zam yapıyorlar. Ülkede ciddi bir enflasyon var zaten” sözlerine yer verdi.
“SÜT TEŞVİK PRİMİ 2-3 TL OLMALI”
Gaytancıoğlu, Süt Teşvik Primine de dikkat çekerek; “1 TL’ye kadar çıkarılmıştı ama şu anda 50 kuruştan uygulanıyor. Bunun 2-3 TL olması lazım. Bunun ödenmesi, süt hayvancılığını yeniden canlandıracaktır. Üreticiye 3 TL süt teşvik primi, buzağı desteklerini arttır, yem desteği ver. Bu ülke sadece 11 ayda besilik hayvan ithalatına 1 milyar 200 milyon Dolar para vermiş. O paranın yarısını çiftçiye destek olarak ver. Yasa buna müsaade ediyor. Ama yasayı uygulamazsan olmaz. Sonuçta kurduğun Ulusal Süt Konseyi gibi kuruluşlar da dikkate alınmaz. 2 ay sonra yem fiyatları, mazot fiyatları, veteriner giderleri artacak. Açıklanan 13,50 TL hiçbir şeye yaramayacak. Üretici yine süt ineklerini kesmeye başlayacak. Bir grup sanayici de 13,50 TL’ye uymayacak ve bazı kooperatiflerle sözleşme yapacak. Böylece kurduğun kurumu batırırsın” diye konuştu.
UĞUR AKAGÜNDÜZ