Hayvancılık Desteklemelerine Tepki; “Gerçek Değil!”

Edirne İl Genel Meclisi Tarım ve Hayvancılık Komisyonu Başkanı Remzi Subaş, mecliste sunduğu raporda hayvancılık desteklemelerine dikkat çekti. Raporla ilgili söz alan CHP Grup Başkanvekili ve İl Genel Meclisi Uzunköprü Üyesi Mustafa Üstün, destekleme fiyatlarına tepki göstererek; “Bu desteklemeler, çiftçinin eline geçen gerçek rakamlar değil” dedi.

Edirne İl Genel Meclisi’nin bugün düzenlenen toplantısında Tarım ve Hayvancılık Komisyonu’nun Edirne’deki canlı hayvan ve karkas satış fiyatları hakkındaki raporu görüşüldü.

Komisyon Başkanı Remzi Subaş tarafından sunulan raporda, Edirne’de canlı hayvan ve karkas satış fiyatlarının yükselmesinin nedenleri açıklandı.

Subaş, komisyonun hayvan yetiştiricilerinden öğrendiği bilgileri açıklarken; “Canlı hayvan ve karkas et fiyatlarının artışı ot, saman ve yem bitkilerinde fahiş fiyat artışından dolayı et satış fiyatlarının arttığı öğrenilmiştir. Azalan dişi hayvan sayısına bağlı olarak doğan erkek sayısı da azalmakta ve bu da besi materyalinin bulunamaması anlamını taşımaktadır. Dişi hayvan kesimlerinin artması kırmızı et arzında kısa dönemde artışa sebep olmakta ve market fiyatlarının sabit kalması anlamını taşımaktadır. Ancak buradaki en büyük olumsuz etki uzun dönemde görülmekte, besiye alınacak erkek dana bulunamadığı için kırmızı et arzı düşmekte ve buna bağlı et fiyatları yükselmektedir. Şu anda sektörün içinde bulunduğu durum tam olarak budur” ifadelerini kullandı.

Kırmızı ette fiyat artışının önüne geçmek için öncelikle süt hayvancılığının yeniden yapılandırılması ve sütün hak ettiği değeri bulması gerektiğini belirten Subaş; “İthalat ise bir süre fiyatlar üzerindeki baskıyı hafifletir ama yine de çözüm olmaz. Bir diğer husus da yaklaşan Kurban Bayramı ve turizm sezonunun başlaması. Bu başlıklar da ete olan taleple birlikte fiyatlarda yukarı yönlü hareketin devam edeceğini gösteriyor. Bunun önlenebilmesi için ilimiz ve ilçelerimizde mera ıslahına önem verilmelidir. Meralarımızın karaçalıdan temizlenmesi ve üre gübresi atılması için köy muhtarlıklarımızın bilgilendirilmesi ve gerekenin yapması görüşündeyiz. İlimizde canlı hayvan satış fiyatları serbest piyasa kapsamında Edirne Ticaret Borsası canlı hayvan satış yerinde açık artırma yöntemiyle yapılan satışlarla belirlenmektedir” dedi.

Subaş, 2024 yılı hayvancılık destekleme miktarlarını da açıklarken; “Buzağı desteklemesi; yetiştiricilerimiz eski destekleme modelinde 2 bin 68 TL'ye kadar buzağı desteği alırken, yeni modelde 5 bin 700 TL'ye kadar buzağı başı destekleme ödemesi alabilecektir. Ari işletme desteği; yetiştiricilerimiz eski destekleme modelinde 10 buzağısı için 38 bin 680 TL'ye kadar ari işletme desteği alırken, yeni modelde 97 bin TL'ye kadar destekleme ödemesi alabilecektir. Ayrıca ari işletmelerimiz ilave süt desteklerinden de yararlanabilecektir. Besilik sığır desteklemesi; yetiştiricilerimiz eski destekleme modelinde 5 baş kombine ırk için 2 bin 500 TL destekleme ödemesi alırken, yeni modelde 15 bin 750 TL'ye kadar destekleme ödemesi alabilecektir. Küçükbaş hayvan desteklemesi; yetiştiricilerimiz eski destekleme modelinde 100 baş anaç koyun için 45 bin 400 TL'ye kadar destekleme ödemesi alırken, yeni modelde 85 bin 200 TL' ye kadar destekleme ödemesi alabilecektir” sözlerine yer verdi.

Subaş’ın sunumunun ardından raporla ilgili söz alan CHP Grup Başkanvekili ve İl Genel Meclisi Uzunköprü Üyesi Mustafa Üstün, meralarla ilgili ciddi sıkıntılar olduğunu belirterek; “Meralarımızın bir an önce rehabilite edilmesi lazım. Trakya’da iklim şartlarına baktığımızda, 1,5-2 ay gibi bir dönem var. O dönemden sonra kurak bir iklim dönemine giriyoruz. Meralarımızı düzgün kullanamıyoruz. Meralarımızda tek yıllık ot bitkisi ekilmesi lazım. Çünkü yaklaşık 1,5 aylık bir sürecimiz var. Ondan sonra meralar kuruyor. Çünkü yağmur alamıyoruz. Mera hayvancılığını geliştirmemiz lazım” dedi.

Üstün, desteklemeler ile ilgili de konuşurken; “Raporda desteklemelerle ilgili yasanın getirdiği şeyler anlatılıyor ama bu destekleme modeli doğru bir model değil. Daha önce uygulanan destekleme modelinde bütün anaç sığırlara destekleme veriliyordu. Şimdi buzağı desteklemesi adı altında veriliyor. 1 hayvanın buzağılaması en az 16 ay sürüyor. Trakya’daki hayvanlarda şu anda döl tutma sorunu var. Bundan dolayı bu desteklemeler 3-4 yılda 1 alınır hale geldi. Daha önceki uygulama daha düzgündü. Şu andaki uygulama doğru bir uygulama değil. Buzağı desteklemesi adı altında çiftçinin alacağı anaç sığır desteklemesinin fiili olarak önü kesilmiştir. Bu desteklemeleri alabilmek için brusella ve şap aşısının yapıldığı dönemler de çok önemlidir. Periyodik dönemleri kaçırdığınızda, yıl atladığında aşı vurulamadığı için destekleme alamıyorsunuz. Bu şartlar altında çiftçinin eline geçen rakamlar, bu rakamlar değil. Çünkü bu iş çok uzun döneme yansıyor” ifadelerine yer verdi.

Ari işletmelere de dikkat çeken Üstün; “Edirne’de kaç tane ari işletme var? Ari işletmelere 97 bin TL'ye kadar destekleme verilecekmiş. Kaç işletme destek alacak? Ari proje uygulamasına biz yeni geçmeye çalışıyoruz. Ari hayvan işletmeciliğinin bu şartlar altında hayvancılık için doğru bir uygulama olduğunu düşünmüyorum. Mevcut hayvancılık işletmelerinin ari uygulamaya geçebilmesi için işletmesindeki hayvanları yok etmesi lazım. Stabil hale getireceksin, revize edeceksin ve tekrar yeni hayvan almaya başlayacaksın. Var olan hayvan envanterimizi yok etmeye çalışıyoruz. Kaç tane işletme bugün ari işletmeye geçebilir? Bu desteklemeler, çiftçinin eline geçen gerçek rakamlar değildir” diye konuştu.

UĞUR AKAGÜNDÜZ